सरल गीता (श्रीमद्भागवद् गीताको नेपाली पद्यानुवाद, शृङ्खला-१६)

~स्व. पण्डित जीवनाथ उपाध्याय अधिकारी~

तस्माद्यस्य महाबाहो निगृहीतानि सर्वशः
इन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यस्तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता।।६८।।
या निशा सर्वभूतानां तस्यां जागर्ति संयमी।
यस्यां जाग्रति भूतानि सा निशा पश्यतो मुनेः।।६९।।

जस्‌ले इन्द्रियवर्ग निग्रह गरी भोगादिदेखि पर-
राखेको छ, यहाँ त्यसै पुरुषको मानिन्छ बुद्धि स्थिर।
जागा बस्दछ योगी जीव् जगतको निस्पट् अँध्यारामहाँ
जागा बस्तछ जीवलोक जहिले हो रात योगीकहाँ।।३७।।

आपूर्यमाणमचलप्रतिष्ठं समुद्रपापः प्रविशन्ति यद्वत्।
तद्वत्कामा यं प्रविशन्ति सर्वे स शान्तिमाप्नोति न कामकामी।।७०।।
विहाय कामान्यः सर्वान्मुमांश्चरति निःस्पृहः।
निर्ममो निरहंकारः स शान्तिमधिगच्छति।।७१।।

पानी शान्त समुद्रमा पुगी मिले जस्तै गरी जस्‌महाँ
बस्छन् अर्जुन ! कामनाहरू गई त्यै शान्त हो लोकमा।
जस्‌ले त्याग्दछ कामनाहरू सबै बर्तन्छ भै निस्पृह
छैनन् ती अभिमान, गर्व, ममता त्यै शान्तिको पात्र छ।।३८।।

एषा ब्राह्मी स्थितिः पार्थ नैनां प्राप्य विमुह्यति।
स्थित्वास्यामन्तकालेऽपि ब्रह्मनिर्वाणमृच्छति।।७२।।

त्यागी निस्पृह ज्ञाननिष्ठ जनको लक्षण् यही हो अनि
यै ब्राह्मी स्थिति हो पुगेपछि यहाँ भ्रम् हुन्न कैले पनि।
उस्‌ले भोग्छ तटस्थ भै जगतमा आइपरेका कुरा
ऊ ब्रह्मै भइहाल्छ ज्ञानबलले माया जितेको हुँदा।।३९।।

ॐ तत्सदिति श्रीमद्भागवद्‌गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्री कृष्णार्जुनसंवादे सांख्ययोगो
म द्वितीयोध्यायः।।२।।