हराएको स्वाधीनता
श्रीमान्
म जन्मिदा स्वतन्त्र जन्मिएकी हुँ !
नपत्याए सोधी हेर्नोस् एक पटक
गवाहीमा हुनुहुन्छ मेरा आफ्नै माता पिता !
म सत्य बोल्दैछु
भगवान् कसम
त्यो बेला थिएन म मा कुनै परिबन्ध !
सुकोमल र नाजुक शरीरमा
मेरो मन्जुरी विरुद्ध
भोटो र सलवार लगाइदिएर
पहिलो पटक आफ्नैले वध गरेका हुन् मेरो स्वतन्त्रता !
बिस्तारै परम्परा निभाउने बहानामा
समाजका विधानहरू पालना गर्न
छेडिए नाक कानहरू ,
पहिराई
चुरा , कडा हात देखि पाउ सम्म !
मेरो शून्य निराकार मस्तिष्कमा
पहिलो पटक बनाइयो लैङ्गिकताको विभेदपूर्ण आकार !
त्यसै गरी क्रमशः हनन गरियो
पटक पटक हमला गरियो मेरो स्वतन्त्रता माथि !
कहिले सभ्यता पढाउन ,
कहिले मर्यादा सिकाउन ,
कहिले शिष्टता देखाउन ,
बारम्बार भए यस्ता कार्यहरू
सदैव तोकियो मेरा खुट्टाहरूमा
एउटा साँगुरो लक्ष्मणरेखा !
श्रीमान्
म त्यहाँ जान पाइन
जहाँ जहाँ मलाइ पुग्न मन लाग्थ्यो
विवशता बन्यो साँघुरो संसारमा खेल्नु
उफ्रिन पनि त्रसित हुनु पर्यो
कतै छुन्छन् कि पैतालाहरू लक्ष्मणरेखा !
म त्यति त्यति मात्रै बोल्न सकेँ
जति जति मलाइ बोल्न अनुमति थियो !
आकाशमा उडेका चराहरू नियाल्दा
म मा रहर नउब्जिएका होइनन् उडानको !
रातमा बलेका
झिलिमिली जून तारा देख्दा
मलाइ कम्ता रहर लाग्थ्यो उचाइको ?
पखेँटा लगाउँ र जाँउ उनीहरूकै नजिक !
तर कहिल्यै हेरेन मलाइ आकाशले
त्यो निलो आकाशको स्वतन्त्रताबाट
सदैव वर्जित भएँ म !
जब जब म तोड्न खोज्दै थिएँ
कथित मर्यादाको पर्खाल ,
जब जब म चिर्न खोज्दै थिएँ
प्रतिबन्धित आवाज ,
चुँडाउन खोज्न लाग्दै थिएँ
भयको हतकडी ,
अर्को ठुलो विडम्बना
सुम्पिइयो कसैलाइ मेरो सर्वाधिकार !
“म आफू आफ्नो रहिन”
चलेन आफै माथि आफ्नै अधिकार !
म फेरि निरीह भएँ ,लाचार भएँ
चलिरहेँ दोस्रोको इसारामा !
कोही निरङ्कुश बनेर परिचालन गरिरयो !
हो श्रीमान् !
म पटक पटक
यसै गरी गुमाइरहेँ आफ्नो स्वाधीनता !
कहिले समाजबाट ,
कहिले आफ्नैनाट ,कहिले पराइबाट !
कहिले समय , परिस्थितिबाट ,
त कहिले नियति बाट !
यस्तो लाग्छ
म यति बेला कैद छु त्यस्तो चार दिवार भित्र
जहाँ दूर दूर सम्म पनि देखिँदैन स्वइच्छाको प्रकाश !
म डराउँछु श्रीमान् यो घनघोर अँध्यारो सँग
बेला बेला अवरुद्ध हुन खोज्छ मेरो श्वास !
र त्यही मेरो चारै दिशा तैनाथ छन्
कपटी जेलरहरू
मलाइ गिज्याइरहेछन् , सताइरहेछन् !
जहाँ म बिचमा कैद छु !
चिच्याइरहेछु ,
कराइरहेछु आफ्नै उन्मुक्तिको निम्ति !
यदि सुनुवाई हुन्छ भने श्रीमान्
म अपिल गर्छु , अनुनय विनय गर्छु
लुटिएको पराधिनता फिर्ता ल्याइ
सुम्पियोस म माथि मेरो एकाधिकार ।।
सुमिना ‘अभिलाषी’
बुटवल रुपन्देही !