को हुन् पाकिस्तानका नयाँ प्रधानमन्त्री शाहबाज ? एकाएक उदाएका नयाँ अनुहार

एजेन्सी- पाकिस्तानमा इमरान खानपछि अब शाहबाज शरीफ देशको भावी प्रधानमन्त्री बन्ने भएका छन् । पाकिस्तानको संसदमा सोमबार भएको बहुमत परीक्षणका लागि भएको मतदानमा उनले विजय हासिल गरेका हुन् । उनी विपक्षी दलका संयुक्त उम्मेदवार हुन् । उनले १७४ मत प्राप्त गरे ।

यसअघि आइतबार अविश्वासको प्रस्तावमा मतदान गरेपछि इमरान खानले प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिनुपरेको थियो । उनको स्थानमा शाह महमूद कुरैशीलाई उनको पार्टी पाकिस्तान तहरीक इन्साफ (पीटीआई) ले उम्मेदवार बनाएको थियो तर सोमबार मतदान गर्नुअघि उनले आफ्नो नाम फिर्ता लिएका थिए। उनको पार्टीले मतदानका क्रममा सदनको कार्यवाही बहिष्कार गरेको थियो । कुरेशीले एक मत पनि पाएनन् । शाहबाज शरीफ पाकिस्तानका पूर्व प्रधानमन्त्री नवाज शरीफका भाइ हुन् र पाकिस्तानमा राजनीतिक रूपमा सबैभन्दा शक्तिशाली मानिने पञ्जाब प्रान्तका मुख्यमन्त्री भइसकेका छन्। उनी विगत तीन वर्षदेखि संसद्मा विपक्षी दलको नेता भए पनि उनी केन्द्रको राजनीतिमा नयाँ अनुहार मानिन्छन् ।

“तपाईं सबै फूलहरू काट्न सक्नुहुन्छ, तर तपाईं वसन्त आउन रोक्न सक्नुहुन्न ।”​ इमरान खानले सबैभन्दा ठूलो राजनीतिक संकटको सामना गरिरहेको बेला पाकिस्तानको नेशनल एसेम्बलीमा विपक्षी दलका नेता शाहबाज शरीफले यस्तो बताएका थिए । उनको राजनीतिक भविष्य खतरामा थियो । आफ्नो सरकार बचाउन उनले विश्वासको मत प्रमाणित गर्नु परेको थियो जुन इमरान खानले गर्न सकेनन् । अहिले विपक्षीको अनुहार शाहबाज शरीफ पाकिस्तानको प्रधानमन्त्री बन्न लागेका छन् । सायद शाहबाज शरीफले पनि त्यही आशाका साथ फूलको कुरा गरिरहेका थिए ।

शाहबाज शरीफका दाई पूर्व प्रधानमन्त्री नवाज शरीफका भ्रष्टाचारको आरोप लागेपछि स्वदेश फर्किएका छैनन् । उनको लण्डनमा उपचार भइरहेको छ । यद्यपि अहिले उनी पाकिस्तान फर्किन सक्ने बताइएको छ । यसअघि शाहबाज शरीफले धेरै पटक पाकिस्तानको सत्ता हातमा लिने अवसर पाए तर आफ्ना दाई नवाज शरिफसँग हिँड्दा उनले आफ्नो बाटो परिवर्तन गरेनन्। पञ्जाब प्रान्तको मुख्यमन्त्री बनेदेखि नेशनल एसेम्बलीमा विपक्षी दलको नेता बन्ने शाहबाज शरीफको कथा निकै रोचक छ । शाहबाज शरीफ प्रायः भाषण र र्यानलीहरूमा क्रान्तिकारी कविताहरू सुनाउँछन्। जुल्फिकार अली भुट्टोले जस्तै सार्वजनिक रूपमा बोल्दा माइक छोड्ने नक्कल गर्थे । यस विषयमा पाकिस्तानका टेलिभिजन च्यानलहरूमा उनको खिल्ली उडाइएको थियो ।

शाहबाज शरीफ पाकिस्तानको एक प्रतिष्ठित व्यापारिक परिवारमा जन्मेका थिए। डेली टाइम्स वेबसाइटका अनुसार शाहबाज शरीफ कश्मीरी मूलका पञ्जाबी हुन्। उनी जम्मू कश्मीरको मियाँ जनजातिका हुन्। एक रिपोर्टका अनुसार शरीफ परिवार कश्मीरको अनन्तनागका बासिन्दा थिए, जो पछि व्यापारको सिलसिलामा अमृतसरको जटी उमरा गाउँमा सरेका थिए। पछि अमृतसरबाट परिवार लाहोर सर्यो। शाहबाज शरीफकी आमाको परिवार कश्मीरको पुलवामाको थियो।

राजनीतिमा प्रवेश
शाहबाज शरीफ सन् १९८५ मा लाहोर चेम्बर अफ कमर्स एण्ड इन्डस्ट्रीका अध्यक्ष निर्वाचित भएका थिए। उनको राजनीतिक यात्रा सन् १९८८ मा पञ्जाब विधान सभाको सदस्य निर्वाचित भएपछि सुरु भएको थियो तर विधानसभा विघटन भएपछि उनले आफ्नो कार्यकाल पूरा गर्न सकेनन् । त्यसपछि शाहबाज शरीफ राष्ट्रिय राजनीतिमा प्रवेश गरे । सन् १९९० मा उनी पाकिस्तानको संसदको राष्ट्रिय सभामा निर्वाचित भए। यो त्यो समय थियो जब नवाज शरीफ पाकिस्तानको प्रधानमन्त्री बनेका थिए । नवाज शरीफ प्रधानमन्त्री हुँदा शहबाज शरीफ त्यति नै दिन राष्ट्रिय सभामा रहे ।

सेनाको बढ्दो दबाबका कारण नवाज शरीफले सन् १९९३ मा प्रधानमन्त्रीको कुर्सी छाड्नुपरेको थियो । सोही वर्ष शाहबाज शरीफ पञ्जाब विधान सभामा पुगे र १९९६ सम्म विपक्षी नेता बने। १९९७ मा उनी तेस्रो पटक पञ्जाब विधान सभामा निर्वाचित भए, र मुख्यमन्त्री बने। उनी झण्डै १३ वर्ष प्रदेशको मुख्यमन्त्री बने ।

सैनिक विद्रोहका क्रममा पक्राउ परे
शाहबाज शरीफ पञ्जाबको मुख्यमन्त्री बनेको दुई वर्षपछि मात्रै पाकिस्तानमा सैनिक विद्रोह भयो । १२ अक्टोबर १९९९ को साँझ जनरल परवेज मुशर्रफले पाकिस्तानमा निर्वाचित सरकारलाई अपदस्त गरे । यस्तो अवस्थामा शाहबाज शरीफलाई पनि पक्राउ गरिएको थियो । अप्रिल २००० मा शाहबाज शरीफका दाजु नवाज शरीफलाई आजीवन कारावासको सजाय सुनाइयो। उनलाई जनरल मुशर्रफको विमान अपहरण र आतंकवादको आरोपमा सजाय सुनाइएको थियो । करिब आठ महिनापछि पाकिस्तानको सैन्य सरकारले नवाज शरीफलाई माफी दियो र कथित सम्झौताको भागको रूपमा उनलाई परिवारका ४० सदस्यसहित साउदी अरब पठाइयो । यी ४० जनामध्ये शाहबाज शरीफ पनि थिए।

रोयटर्स न्युज एजेन्सीका अनुसार पाकिस्तानमा गिरफ्तारीको जोखिम भए पनि उनले २००४ मा अबु धाबीबाट लाहोरको उडान भरे । तर केही घण्टामै उनलाई साउदी अरब फिर्ता पठाइयो । सन् २००७ मा शाहबाज शरीफ फेरि पाकिस्तान फर्किएपछि उनले यस मामिलामा अदालतबाट जमानत लिनुपर्योट तर आम निर्वाचनसम्म उनी यस मुद्दामा सफाइ पाएनन्, त्यसैले उनले उपनिर्वाचनमा भाग लिनुपरेको थियो । भाकर सिटबाट विजयी भएर उनी फेरि पञ्जाबको मुख्यमन्त्री निर्वाचित भए, तर अर्को वर्ष सर्वोच्च अदालतले उनलाई अयोग्य घोषित गर्योा। शाहबाज शरीफले यस निर्णयविरुद्ध ठूलो बेन्चमा याचिका दायर गरेका थिए। दुई महिनापछि उनको पक्षमा फैसला आयो र उनी पुनः मुख्यमन्त्री बने ।

यसरी फर्किएका थिए पाकिस्तान
२३ अगस्ट २००७ मा पाकिस्तानको सर्वोच्च अदालतले शाहबाज शरीफ र नवाज शरीफ पाकिस्तान फर्केर राष्ट्रिय राजनीतिमा भाग लिन सक्ने ऐतिहासिक निर्णय दिएको थियो। नोभेम्बर २००७ मा शाहबाज शरीफ पनि नवाज शरीफ संग पाकिस्तान फर्के। सन् २००८ मा नवाज शरीफको पार्टी पाकिस्तान मुस्लिम लिग-नवाज (पीएमएल-एन) ले राम्रो प्रदर्शन गरे पनि सरकार बनाउन सकेन। अर्कोतर्फ, २००८ मा शाहबाज शरीफ चौथो पटक पञ्जाब विधान सभाको सदस्यको रूपमा निर्वाचित भए र अर्को पाँच वर्षको लागि पञ्जाबको मुख्यमन्त्री भए। पछि पाकिस्तानमा सन् २०१३ मा आम निर्वाचन भएको थियो । नवाज शरीफको पार्टी पाकिस्तान मुस्लिम लिग (नवाज) पञ्जाबमा भारी जनादेशका साथ सत्तामा आयो । शहबाज शरीफ पञ्जाबको मुख्यमन्त्रीमा निर्वाचित भएका छन् । अर्कोतर्फ नवाज शरीफले प्रधानमन्त्रीको कुर्सी सम्हाले । २०१७ मा स्थिति परिवर्तन भयो जब सर्वोच्च अदालतले नवाज शरीफलाई पनामा मुद्दामा आजीवन अयोग्य ठहरायो। पार्टीको अध्यक्षता शाहबाज शरीफको हातमा गए पनि प्रधानमन्त्रीको पद भने शाहिद खकान अब्बासीको हातमा आयो । अर्कोतर्फ, अदालतबाट सजाय सुनाइएपछि केही समय जेल सजाय भोगेपछि नवाज शरीफ उपचारका लागि अनुमति लिएर लण्डन गए तर उनी अहिलेसम्म फर्केका छैनन् ।

यो खाडल भर्नको लागि २०१८ को चुनावमा शाहबाज शरीफले पञ्जाब छोडेर केन्द्रमा आउने निर्णय गरे। उनी राष्ट्रिय सभाको सदस्य र दोस्रो ठूलो दलको नेता भएकाले विपक्षी दलको नेता समेत निर्वाचित भएका थिए । पाकिस्तानको २०१८ को आम चुनावमा, पीएमएल-एनले शाहबाज शरीफलाई अफ्नो प्रधानमन्त्री उम्मेद्वार रूपमाको रूपमा मनोनयन गरिएको थियो। तर इमरान खान पाकिस्तानको प्रधानमन्त्री बने भने शाहबाज शरीफ विपक्षी दलको नेतामा निर्वाचित भएका थिए ।