नेपालको अन्तरिक मामिलामा हात हाल्नु नै भारतको दुर्भ्याग्य: राकेश सुद

काठमाडौं- नेपाल भारत सम्बन्धका जानकार तथा पूर्वराजदूत राकेश सुदले नेपालको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप गर्न खोज्नु नै भारतको गल्ति भएको बताएका छन् ।

बीबीसी हिन्दीले एउटा आलेको प्रकाशन गरेको छ र उक्त आलेखमा नेपालसमेत दक्षिण एशियाका मुलुकहरुमा भारतको सम्बन्ध बिग्रँदै गएको यो क्षेत्रका विश्लेषकहरुले जनाएका छन् ।

जसमा नेपालको आन्तरिक मामलामा भारतले बिनार्थ हात हाल्दा नेपालसंगको सम्बन्धमा चिसो पलाएको बताइएको छ । यसबारेमा एउटा लामो आलेख तयार पारेर यस सम्बन्धी चर्चा बीबीसीले गरेको छ ।

पछिल्लो समयमा आएर सार्क राष्ट्रमध्ये नेपाल, पाकिस्तान, बंगालदेश र अफगानिस्तानसँग भारतको सम्बन्ध बिग्रेको सो विश्लेषणमा उल्लेख गरिएको छ ।

नेपाल र अफगानिस्तानमा भारतका राजदूत रहिसकेका राकेश सुदले सो विश्लेषणमा भनेका छन्, ‘‘नेपालमा जब जब राजनीतिक अस्थिरता हुन्छ त्यतिबेला भारतलाई दोष दिने गरिएको छ ।’’

“सन् २०१५ मा नेपालमा नयाँ संविधान बन्नेवाला थियो त्यतिबेला तराई इलाकामा रहने मधेशीले यसको विरोध गरिरहेका थिए,” सुदले भनेका छन्,‘‘त्यसमा भारत सरकारको सहभागिता थिएन । विरोध बढ्यो र नेपालले भारतमाथि आर्थिक नाकाबन्दीको आरोप लगायो ।’’

उनले अगाडि भने,‘‘२०१५ मा जब नेपालले नयाँ संविधान पारित गर्ने तिथि घोषणा गर्यो त्यो समय भारतले विदेश सचिवलाई सार्वजनिक रुपमा नै नेपाल पठायो । त्यसको मतलब तपाईँहरु यसो नगर्नुस् भन्ने सन्देश दिनका लागि थियो । कुनै पनि देशमा यसो गर्दा बहुत नै गलत सन्देश जान्छ । यसको बारेमा हामीले थोरै सोच्नु जरुरी थियो । ’’

उनले भनेका छन्, ‘‘विश्वभरीबाट नेपालको संविधानको स्वागत भयो तर भारतको तर्फबाट केही पनि बोलिएन । भारतले भनेको थियो–हामीलाई जानकारी मिलेको छ । यो अलि सहज भएन । यसमा भारतले ध्यान दिनुपर्छ । असमझदारी जहाँ छ त्यसलाई हटाउनुपर्छ । भारत र नेपालको बीचमा जस्तो सम्बन्ध छ त्यसलाई बिग्रन दिनु हुँदैन । यो कसैको पनि हितमा छैन ।’’