सुष्मा स्वराजको ज्यान लिने के हो कार्डिएक अरेस्ट ?
भारतीय पूर्व विदेश मन्त्री तथा भारतीय जनता पार्टीकी वरिष्ठ नेता सुष्मा स्वराजको निधन कार्डिएक अरेस्टका कारण भएको हो । कार्डिएक अरेस्ट एक प्रकारको ‘हर्टअट्याक’ हो ।
के हो कार्डिएक अरेस्ट ?
कार्डिएक अरेस्ट के हो ? जो मानिसको शरीरका लागि खतरनाक बन्न जान्छ । र यो हार्ट फेल या हर्टअट्याक भन्दा कसरी फरक हुन्छ ?
मुटु सम्बन्धी वेवसाइट हार्ट डट् ओआरजीका अनुसार कार्डिएक अरेस्ट अचनाक हुन्छ र शरीरलाई यसले कुनै चेतावनी दिँदैन । यसको कारण आम रुपमा मुटुमा हुने इलेक्ट्रोनिक गडबडी हो जसले मुटुको चालको तालमेल बिगारिदिन्छ । यसबाट मुटुमा पम्प गर्ने क्षमतामा असर हुन्छ र यसले दिमाग, मुटु या शरीरको दोस्रो भागमा रगत पठाउन सक्दैन ।
यो भएको केही पलमा नै मानिस बेहोस हुन जान्छ । यदी सही समयमा उपचार मिलेन भने कार्डिएक अरेस्टले आक्रमण गरेको केही सेकेन्ड वा मिनेटमा नै मानिसको ज्यान जान्छ ।
ब्रिटिश हार्ट फाउन्डेशनका अनुसार मुटुमा इलेक्ट्रोकल सिग्नलको समस्या शरीरमा जब रगत पु¥याउन असमर्थ हुन्छ तब कार्डिएक अरेस्टको स्वरुप लिन्छ । जब मानिसको शरीर रगत पम्प गर्न बन्द हुन्छ तब दिमागमा अक्सिजनको कमी हुन जान्छ ।
यस्तो हुँदा मानिस बेहोस हुन्छ र स्वासप्रश्वास समेत बन्द हुन्छ ।
लक्ष्यण देखिँदैन ?
सबैभन्दा ठूलो समस्या नै कार्डिएक अरेस्ट हुनुभन्दा पहिला कुनै लक्षण देखिदैन ।
यही कारण हो कि कार्डिएक अरेस्ट हुनासाथ मृत्युको खतरा कयौं गुणा बढ्न जान्छ ।
यसको सबैभन्दा सामान्य कारण असाधारण हार्ट रिदम भनिन्छ जसलाई विज्ञानको भाषामा वेट्रिकुलर फिब्रिलेशन भनिन्न्छ ।
मुटुको इलेक्ट्रिकल गतिविधि यति धेरै विग्रन्छ कि चाल बन्द गरिदिन्छ र एक खालको कम्पन हुन्छ ।
कार्डिएक अरेस्टको धेरै कारण हुन सक्छ तर मुटुसँग जोडिएका केही विरामीमा यसको आशंका बढ्न जान्छ
जो यसप्रकार छन् ।
कोरोनरी हार्टको विरामी
हार्ट अट्याक
कार्डियोमायोप्याथी
कान्जेनिटल हार्टको बिरामी
हार्ट भल्भमा समस्या
हार्ट मसलमा इनफ्लेमेशन
डिसअर्डर