अफ्रिकाको एउटा देशमा दुई राष्ट्रपति, दुई प्रधानमन्त्री
बीबीसी- पश्चिमी अफ्रिकी मुलुक गिनि बिसाउका दुईमध्ये एकजना राष्ट्रपति सिप्रियानो क्यासिमालाई ज्यान मार्ने धम्की दिएपछि पदबाट राजीनामा दिएका छन् । उनले राष्ट्रपतिमा पदभार गरेको एक दिनपछि राजीनामा दिएको बीबीसीले जनाएको छ ।
गत डिसेम्बरमा भएको निर्वाचमा धाँधली भएको भन्दै सांसदहरुले सिप्रियानोलाई राष्ट्रपतिको रुपमा नियुक्त गरेका थिए ।
गिनि बिसाउमा पूर्व सैनिक जनरल उमारो सिसोको इम्बालोले यसअघि नै राजधानी बिसाउस्थित एक होटलमा राष्ट्रपतिको शपथ ग्रहण गरेका थिए । सन् १९८० देखियता गिनि बिसाउमा नौपटक कू गरिएको वा कू को प्रयास गरिएको छ ।
पूर्व पोर्चुकलको अधिनमा रहेको गिनि बिसाउ दक्षिण अमेरिकाबाट युरोपमा लागुऔषध तस्करीको मुख्य ट्रान्जिट पोइन्ट पनि हो । यसलाई ‘नार्को-स्टेट’ समेत भन्ने गरिएको छ ।
गिनि बिसाउका दुईवटा राष्ट्रपति किन ?
सेनाको मुख्य पकड रहने गिनि बिसाउमा गत डिसेम्बरमा भएको निर्वाचनमा राष्ट्रिय निर्वाचन आयोगले इम्बालोलाई विजयी घोषणा गरेको थियो । उक्त निर्वाचनमा इम्बालोले ५४ प्रतिशत मत ल्याएका थिए भने उनका प्रतिद्वन्द्वी डोमिङ्गो सिमोइन पिरेराले ४६ प्रतिशत मत ल्याएका थिए ।
निर्वतमान राष्ट्रपति जोसे मारियो भाजले आयोगले विजयी घोषणा गरेका इम्बालोलाई गत बिहीबार एक विलासी होटलमा आयोजित कार्यक्रममा राष्ट्रपति पद हस्तान्तरण गरेका थिए ।
सन् १९९० देखि पिरेराको पिएआईजीसी पार्टीमात्र त्यहाँको वैधानिक पार्टीको रुपमा मानिन्छ । उक्त पार्टीले गिनि बिसाउलाई स्वतन्त्रता दिलाएको थियो । उक्त पार्टीका अन्य सांसदहरुले भने इम्बालोलाई विजयी गर्ने आयोगको निर्णयलाई अस्वीकार गरेका थिए ।
त्यसपछि संसदको बहुमत सदस्यले क्यासिमालाई राष्ट्रपतिमा नियुक्त गरेका थिए । उनी संसदका सभामुख पनि थिए ।
पदबाट राजीनामा दिएका क्यासिमाले के भने ?
राष्ट्रपतिबाट राजीनामा दिएका क्यासिमाले आफूसँग अन्य विकल्प नभएकोले पदबाट राजीनामा दिएको बताए । उनले आफूलाई ज्यान मार्ने धम्की आएकोसमेत बताएका छन् ।
“मलाई सुरक्षा भएन… । मेरो र परिवारको जीवन खतरामा पर्यो । यस मुलुकका जनताको जीवन जोखिमा छ । मैले मेरो, परीवारको र यस मुलुकका जनाताको जीवनलाई खतरामुक्त पार्न राजीना रोजेको हो, ” पत्रकारसँग कुरा गर्दै उनले भने ।
तर, उनले कसबाट धम्की आयो भन्ने विषय भने खुलाएका छैनन् ।
गिनि बिसाउमा हाल पनि दुईवटा प्रधानमन्त्री छन् । जसमध्ये एकजना अरस्तिद्सले राजीनामा माग गर्दै आफ्नो घरमा सेनाले घेरा हालेको बताएका छन् । उनले भने, “मैले राजीनामा नदिएमा सेनाले मेरो सुरक्षाका लागि खटिएका सुरक्षाकर्मीलाई मार्ने धम्की दिएको छ । सेनाले मलाईसमेत मार्ने धम्की दिएको छ । यद्पि म वैधानिक रुपमा प्रधानमन्त्रीमा नियुक्त भएको हुँ ।”
प्रधानमन्त्री गोमेजले राष्ट्रपति इम्बालोको निर्णय अस्वीकार गर्दै आएका छन् । इम्बालोले पूर्व राष्ट्रपतिका उमेदवार नुनो गोमेजलाई प्रधानमन्त्री बनाउने तयारी गरेका छन् । पश्चिमी अफ्रिकन मुलुकहरुको ‘इकोनोमिक कम्युनिटी अफ वेस्ट अफ्रिकन’ (इकोवाज) ले उक्त ‘अशान्तिको अन्त्य गर्न’ र शान्ति कायम गर्न सेनालाई चेतावनी दिएको छ ।
इम्बालोले तत्कालीना तनाव समाधान गर्ने र एक अफ्रिकि गरिब मुलुक गिनि बिसाउलाई आधनिक मुलुक बनाउने दाबी गरेका छन् । गिनि बिसाउमा १६ लाख मानिसहरु घरबारबिहीन छन् ।